ფილმი, როგორც სასწავლო რესურსი გეოგრაფიაში

 გეოგრაფიაში სხვადასხვა საკითხების სწავლებისას მნიშვნელოვანია  სასწავლო რესურსად ფილმების გამოყენება. რაც არის შესანიშნავი საშუალება მოსწავლეების ინტერესის გაძლიერების და სხვადასხვა თემის უკეთ გააზრებისთვის. განსაკუთრებით აქტუალურია ვიზუალური მასალების გამოყენება ბიომების შესწავლისას.

ბიომების სწავლება მულტიმედია რესურსების გამოყენებით არის ინოვაციური და ეფექტური მიდგომა, რომელიც ხელს უწყობს  საკითხის უკეთ აღქმას, მოსწავლეთა მეხსიერების გაუმჯობესებას, ემოციური ჩართულობის ზრდას და გლობალური პერსპექტივის გააზრებას. ვიზუალური და აუდიტორული სტიმულები ეხმარება მოსწავლეებს უკეთ გაიგონ და დაიმახსოვრონ ინფორმაცია, რაც საბოლოოდ ზრდის სწავლების ეფექტიანობას.

1. “Planet Earth” (BBC)

ეს დოკუმენტური სერია, რომელიც წარმოადგენილია დევიდ ატენბოროს მიერ, მოიცავს დედამიწის სხვადასხვა ბიომებსა და ეკოსისტემებს. სერია აჩვენებს ცხოველების ცხოვრების ციკლს და მათ ადაპტაციას გარემოში. იგი განსაკუთრებით გამოსადეგია ბიომების და ბიომრავალფეროვნების დაცვის თემების გასაგებად.

2. “An Inconvenient Truth”

ეს დოკუმენტური ფილმი ალ გორის მიერ შექმნილია და განიხილავს კლიმატის ცვლილების პრობლემებს. ფილმი კარგად ასახავს გარემოს დაცვის და დაბინძურების პრობლემებს, რაც მოსწავლეებს დაეხმარება გლობალური დათბობისა და მისი შედეგების უკეთ გაგებაში.

3. “Chasing Ice”

ეს დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს ჯეიმს ბალოგის ექსპედიციაზე, რომელიც იკვლევს გლობალური დათბობის შედეგებს მყინვარებზე. ფილმი უჩვენებს ფოტოებს და ვიდეოებს, რომლებიც აღბეჭდავს მყინვარების დნობას და კლიმატის ცვლილების ეფექტებს.

4. “The 11th Hour”

ლეონარდო დიკაპრიოს მიერ შექმნილი დოკუმენტური ფილმი, რომელიც განიხილავს გარემოს დაცვის პრობლემებს, როგორიცაა გლობალური დათბობა, ხეების გაჩეხვა და წყლის რესურსების დეფიციტი. ფილმი აჩვენებს, როგორია კაცობრიობის ზემოქმედება ბუნებაზე და რას შეიძლება გავაკეთოთ მის დასაცავად.

5. “Our Planet” (Netflix)

ეს დოკუმენტური სერია, რომელიც ასევე დევიდ ატენბოროს მიერ არის წარმოდგენილი, აჩვენებს მსოფლიოს სხვადასხვა ნაწილში არსებულ ბუნებრივ გარემოს და ბიომებს. სერია მოიცავს ოკეანეებს, უდაბნოებს, ტუნდრას და ტროპიკულ ტყეებს.

6. “Before the Flood”

ლეონარდო დიკაპრიოს დოკუმენტური ფილმი, რომელიც განიხილავს კლიმატის ცვლილების პრობლემებს და როგორ მოქმედებს ეს პრობლემა ადამიანებზე და ბუნებაზე. ფილმი აჩვენებს გლობალური დათბობის შედეგებს და მოითხოვს მოქმედებას მის შესაჩერებლად.

7. “The Lorax” (2012)

ეს ანიმაციური ფილმი, რომელიც ეფუძნება დოქტორ სიუსის წიგნს, მოსწავლეებს აცნობს ეკოლოგიის თემებსა და გარემოს დაცვის მნიშვნელობას. ფილმი უჩვენებს, როგორ მოქმედებს ინდუსტრიული საქმიანობა ბუნებაზე და რას შეიძლება გავაკეთოთ გარემოს დასაცავად.

8. “March of the Penguins”

ეს დოკუმენტური ფილმი აღწერს იმპერატორ პინგვინების ცხოვრებას და მათ რთულ გარემოში გადარჩენის უნარს. ფილმი მოსწავლეებს აცნობს ანტარქტიკის ბიომს და ცხოველების ადაპტაციის პროცესს.

9. “Blue Planet II” (BBC)

ეს სერია, რომელიც ასევე დევიდ ატენბოროს მიერ არის წარმოდგენილი, აჩვენებს ოკეანეების და ზღვის ბიომების ცხოვრების უნიკალურობას. სერია ასახავს ზღვის ცხოველების ცხოვრებას და ზღვის ეკოსისტემების სირთულეებს.

10. “Wall-E”

ეს ანიმაციური ფილმი პიქსარის სტუდიის მიერ შეიქმნა და მომავალში ცხოვრებას აჩვენებს, სადაც დედამიწა დაბინძურებულია და დაღუპულია. ფილმი მოსწავლეებს აჩვენებს დაბინძურების შედეგებს და გარემოს დაცვის მნიშვნელობას.

ფილმების გამოყენების უპირატესობები ბიომების სწავლებაში

1. ვიზუალური აღქმა და მეხსიერების გაუმჯობესება

ფილმები ვიზუალურ და აუდიტორულ სტიმულებს აერთიანებს, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის უკეთ დამახსოვრებას. ვიზუალური მასალები, როგორიცაა დოკუმენტური ფილმები და ანიმაციები, აშკარად აჩვენებს ბიომების გეოგრაფიულ განლაგებას, კლიმატურ პირობებს და ეკოსისტემების ურთიერთობას. ვიზუალური მედია ეხმარება მოსწავლეებს უკეთ გააცნობიერონ და გაიაზრონ ისეთი კონცეფციები, რომლებიც მხოლოდ ტექსტური ინფორმაციისგან შეიძლება რთულად გასაგები იყოს .

2. ემოციური ჩართულობა

ფილმები ემოციურად ჩართულობის მაღალი დონით გამოირჩევიან. ისინი იწვევს ემოციურ რეაქციებს, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის უფრო ღრმად დამახსოვრებას და გააზრებას. მაგალითად, დოკუმენტური ფილმები, რომლებიც აჩვენებს ბიომების დაცვის აუცილებლობას და კლიმატის ცვლილების შედეგებს, შეიძლება შთააგონონ მოსწავლეებს და გაზარდონ მათი მოტივაცია გარემოს დაცვისკენ .

3. სხვადასხვა სასწავლო სტილის მხარდაჭერა

სწავლების პროცესში მოსწავლეების განსხვავებული სასწავლო სტილების გათვალისწინება მნიშვნელოვანია. ზოგი მოსწავლე უკეთ სწავლობს ვიზუალური მასალების გამოყენებით, ზოგი – აუდიტორულად. ფილმების გამოყენება სწავლებაში ეხმარება ყველა ტიპის მოსწავლეს, რათა მათ უკეთ გაიგონ და დაიმახსოვრონ ინფორმაცია. აუდიოვიზუალური მასალა აერთიანებს ტექსტურ, ვიზუალურ და აუდიო სტიმულებს, რაც ხელს უწყობს მოსწავლეების მრავალფეროვანი საჭიროებების დაკმაყოფილებას .

4. გლობალური პერსპექტივის მიწოდება

ბიომების სწავლება ფილმების გამოყენებით მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს, გაიაზრონ გლობალური პერსპექტივა და გარემოს გლობალური პრობლემები. ფილმები, რომლებიც აჩვენებს სხვადასხვა ბიომების მდგომარეობას და მათ პრობლემებს, ეხმარება მოსწავლეებს, უკეთ გაიგონ, როგორ არის დაკავშირებული ბუნება და როგორ მოქმედებს გლობალური კლიმატის ცვლილება სხვადასხვა ბიომებზე .

ბიომების შესახებ ფილმის “Planet Earth”  ნახვა და  მასზე დაყრდნობით პრეზენტაციის მომზადება

მიზნები:

1. მოსწავლეების ინფორმირებულობის ამაღლება ბიომების შესახებ.
2. გუნდური მუშაობის უნარების განვითარება.
3. პრეზენტაციის და კომუნიკაციის უნარების გაძლიერება.

ინსტრუქციები:

• • 1. ჯგუფებად დაყოფა:

მოსწავლეები დაყავი 4-5 კაციან ჯგუფებად. თითოეულ ჯგუფს მივეცი დავალება, მოამზადონ პრეზენტაცია კონკრეტული ბიომის შესახებ, რომელიც ფილმში “Planet Earth” ნაჩვენებია.

https://mykadri.tv/1529-bbc-planet-earth-jungles.html

2. ბიომების არჩევა:

თითოეული ჯგუფი აირჩევს ერთ კონკრეტულ ბიომს ფილმიდან, როგორიცაა:

• ტროპიკული ტყე
• სავანა
• უდაბნო
• ტუნდრა
• ტყის ბიომი
• მარჯნის რიფები

3.მოსამზადებელი პრეზენტაციის შინაარსი:

• • • • გეოგრაფიული მდებარეობა: აღწერონ ბიომის გეოგრაფიული მდებარეობა და მოიყვანონ მსოფლიო რუკა.
      • კლიმატი: ახსნან ბიომის კლიმატური პირობები, ტემპერატურის დიაპაზონი და ნალექების რაოდენობა.
      • ფლორა და ფაუნა: აღწერონ, რა სახის მცენარეები და ცხოველები ბინადრობენ ამ ბიომში.
      • ეკოლოგიური პრობლემები: განიხილონ ბიომის ეკოლოგიური პრობლემები, მაგალითად, კლიმატის ცვლილება, ადამიანის მოქმედება, დეგრადაცია და მათი გადაჭრის გზები.

4.პრეზენტაციის ფორმატი:

• • • • • სლაიდები: თითოეულ ჯგუფს უნდა ჰქონდეს მინიმუმ 10 სლაიდი, რომელიც შინაარსის მიხედვით იქნება დაყოფილი.
        • ვიზუალური მასალა: გამოიყენონ სურათები, გრაფიკები, რუკები და სხვა ვიზუალური მასალა ინფორმაციის უკეთ გადასაცემად.
        • დამოწმება: მითითებული უნდა იყოს წყაროები, საიდანაც მიღებულია ინფორმაცია.

5.დროის მართვა:

• • • • • • ჯგუფებს მიეცემათ 1 კვირა პროექტის მომზადებისთვის.
          • თითოეული პრეზენტაცია არ უნდა იყოს 10 წუთზე ნაკლები და 15 წუთზე მეტი.

EPA – Environmental Protection Agency

WWF – World Wildlife Fund

National Geographic – Environmental Issues

ამ ლინკებზე მოცემულია   დამატებითი ინფორმაცია და რესურსები, რომლებიც დაეხმარებათ მოსწავლეებს უფრო ღრმად გააანალიზონ სხვადასხვა სახის დაბინძურების ზემოქმედება ბიომებზე და ცოცხალ არსებებზე.

პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა SOLO ტაქსონომიით:

 

დონე	აღწერა	შეფასების კრიტერიუმები
პრესტრუქტურული დონე 1-2	ჯგუფი ვერ აჩვენებს ბიომის ძირითად მახასიათებლებს.	ინფორმაციის ნაკლებობა, არ არის განხილული გეოგრაფია, კლიმატი, ფლორა და ფაუნა.
უნისტრუქტურული  დონე 3-4	ჯგუფი აღწერს ბიომის ერთ მახასიათებელს.	წარმოდგენილია ერთი მარტივი სეგმენტი ბიომის შესახებ (მაგალითად, მხოლოდ გეოგრაფია ან კლიმატი).
მულტისტრუქტურული დონის 5-6	ჯგუფი აღწერს რამდენიმე მახასიათებელს, მაგრამ მათ შორის კავშირი არ არის სრულდ აღწერილი და გაანალიზებული.	წარმოდგენილია რამდენიმე მახასიათებელი (მაგალითად, გეოგრაფია და კლიმატი), მაგრამ სრულფასოვნად არ არის აღწერილი კავშირი მათ შორის.
მიმართებითი დონე 7-8	ჯგუფი აერთიანებს სხვადასხვა მახასიათებლებს და ქმნის კავშირებს.	წარმოდგენილია ყველა მნიშვნელოვანი ასპექტი (გეოგრაფია, კლიმატი, ფლორა და ფაუნა) და გაანალიზებულია  კავშირები მათ შორის.
გაფართოებული აბსტრაქტული დონე 9-10	ჯგუფი აკეთებს ღრმა ანალიზს და აფასებს ბიომის ეკოლოგიურ პრობლემებს და გვთავაზობს გადაჭრის გზებს.	წარმოდგენილია ღრმა ანალიზი, გლობალური და ლოკალური პრობლემების შესახებ. აფასებს ბიომის ეკოლოგიურ პრობლემებს და გვთავაზობს გადაჭრის გზებს.

ეს აქტივობა ეხმარება მოსწავლეებს, ღრმად შეისწავლონ და გააცნობიერონ ბიომების მრავალფეროვნება და მათთან დაკავშირებული ეკოლოგიური პრობლემები. SOLO ტაქსონომიის რუბრიკა უზრუნველყოფს ობიექტურ და სისტემატურ შეფასებას, რაც ხელს უწყობს მოსწავლეების პროგრესის მონიტორინგს.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. National Geographic. (2020). The Importance of Visual Learning in Education. National Geographic Education.
2. Smith, J. (2018). Visual Learning: Engaging Students with Effective Visuals. Journal of Educational Technology.
3. Brown, A. (2017). Emotional Engagement in Learning: The Role of Media. Educational Psychology Review.
4. Gardner, H. (1999). Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century. Basic Books.
5. WWF. (2021). Global Environmental Issues and Their Impact on Biomes. World Wildlife Fund Report.
6. BBC Earth. (2006). Planet Earth. BBC Earth.
7. Gore, A. (2006). An Inconvenient Truth. Paramount Classics.
8. Attenborough, D. (2019). Our Planet. Netflix.

 https://mastsavlebeli.ge/